
Reportajen Silvino Freitas
Relasiona ho informasaun ne’ebé fo sai husi Diresaun Jerál Meteorolojia no Geofízika (DGMG) katak, sei akontese El-niño ka bailoron naruk, hahú iha semana ida, Bee Timor Leste, empreza publika (BTL,EP) husu ema hotu atu asesu bee tuir padraun, tanba ita iha sistema bee balun ne’ebé la preparadu hasoru bailoron naruk.
Prezidente BTL Carlos Peloi dos Reis hateten BTL iha esforsu makaas hodi fura bee rai okos, atu reforsa rekursu bee iha rai leten no ba daudaun ne’e halo ona perfurasaun bee iha fatin 5 ne’ebé sei reforsa rekursu bee iha rai leten karik menus durante El-niño ne’e.
“Ami nafatin halo melloramentu ba bee sira kona-ba ligasaun bee nian, balun halo ligasaun la tuir padraun, no komunidade sira tenke kontribui hodi liga tuir padraun atu presaun bee iha kanu naton hodi ema hotu uza” dehan Carlos iha edifísiu BTL Kaikoli, (13/03).
Nia dehan, munisípiu sira ne’e tuir sistema bee iha rai leten no dadaun ne’e iha munisípiu Baucau, Manufahi, Ainaro depende liu ba sistema bee iha rai leten maibé tranzmite mak uza bomba, maibé éspera katak El-niño ne’e sei la afeta sistema sira ne’e tanba ita nia sistema la preparadu ba bailoron naruk, no laiha altenativa seluk atu hasoru bai-loron naruk ida ne’e.
“Ita foin mak iha faze melloramentu nian Baucau, Vikeke, Same, Lospalos, ita halo hela dezeiñu sira para ita atu implementa no restu ne’e tinan ne’e mak foin tama iha dezeñu detalladu sistema la duun sufisiente, karik iha senariu at liu bee menus entaun ita tenke aplika oráriu para ema hotu bele asesu oituan” nia esplika.
Nia hatutan planu hotu ita halo maibé ema hotu tenke hamutuk atu konserva bee no iha mós dalan seluk maka karreta truck-tanks ne’ebé bele tula bee ba komunidade sira bainhira iha tempu emerjénsia maski ita sei hasoru bailoron naruk maibé éspera katak senariu sira ne’e la tuir ita nia espetativa ne’ebé iha.
“Uza bee bainhira tempu ne’ebé prezisa karik la uza taka no labele estraga ita nia sistema kanalizasaun sira no mós labele halo ligasaun sira ne’ebé la tuir padraun nune’e ema hotu bele asesu bee” nia konklui.








