Reportajen Umbelina dos Reis
Diretor Ezekutivu Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste ( ADTL ) Cesário da Silva hateten, atividade ohin loron ne’e enkontru konaba anual asembeleia jeral ADTL nia ba enkontru trimestral no anual, objetivu hosi enkontru ne’e ADTL halo reflesaun ba servisu durante tinan ida nia ne’ebe durante ne’e refleta ona konaba atinjimentu ne’ebe mak diak no ida ne’ebe mak la diak, nune’e lisaun saida mak sira presiza hadi’a diakliu tan iha futuru.
“Ohin ADTL ho nia membru sira halo sorumutu ida ne’e hodi halo diskusaun no aprezentasaun hosi organizasaun defisiénsia sira durante ne’e atinje too ona iha ne’ebe, liu-liu ba inkluzaun defisiénsia iha Timor-Leste.” Dehan Diretor Ezekutivu ADTL Cesário da Silva ba Jornalista sira iha edifísiu ADTL, Quintal-boot, sexta-feira, 19/12.
Nia dehan, servisu asosiasaun nia maioria ligasaun ho advokasia mudansa ba pensamentu politika no ambientál, nune’e mudansa hirak ne’e utiliza iha area oin-oin, nune’e Podcast ne’e mos meius insteumentu ba advokasia ida atu vizibiliza servisu organizasaun nia inklui ema ho defisiénsia (EhD), nune’e hatudu abilidade EhD nia relasiona ho kanal divulga informasaun ne’ebe relasiona ho EhD nune’e bele halo komitmentu ho estadu bele fasil.
” Podcast ne’ebe ohin ita halo lansamentu ne’e hanesan plataforma kiik ida hodi tulun halo advokasia forte liután iha asuntu inkluzaun defisiénsia iha Timor-Leste.” Nia informa.
Nia dehan, ADTL durante ne’e hetan apoiu fundus masimu hosi DFAT ho governu Australia nia iha Timor-Leste liuhosi parceiru dezemvolvimentu umanu tanba espesifikamente ba Podcast ne’e sira apoiu orsamentu por volta 5 mil, inklui ba konstrusaun, treinamentu, fasildade ba Podcast ne’e rasik.
Servisu organizasaun nia sira sei halo reflesaun maibe progresu ne’ebe ita haree ba iha inkluzaun defisiénsia tuir ADTL nia haree por ezemplu komitmentu governu nia ba asuntu inkluzaun hahu aas, tanba halo diskusaun ba jornada orsamentu jeral estadu envolve organizasaun ema ho defisiénsia sira.
“atividade ne’ebe ema ho defisiénsia sira halo hetan partisipasaun hosi governu no instituisaun publiku sira, inklui mos Primeiru-Ministru nia prezensa ba iha akapamentu ba ema ho defisiénsia sira (EhD), depois mudansa seluk mak ADTL rasik iha Website espesifikamente hodi publika informasaun ne’ebe ADTL ho nia membru sira realiza iha terenu.” Nia dehan.
Aleinde ida ne’e ita ko’alia konaba mudansa atitude buat balun ne’ebe ita seidauk 100% maibe hahu dada publiku nia intensaun ba ema ho defisiénsia ne’e iha tanba politika nain sira hahu integra asuntu EhD nia iha, sira nia programa maske seidauk iha alokasaun rekursu ne’ebe sufisiente tanba mudansa fiziku balun, por ezemplu iha estrada publiku, trotoar leten, jardin sira ne’e balun hahu introduz ona sinais parajen ba EhD iha ona, inklui komitmentu ba iha instituisaun balun komesa iha ona tanba sira hanoin ona katak EhD mos iha direitu ba rai ida ne’e.
” Aleinde ida ne’e progresu hosi organizasaun sosiedade sivil nia ita relata ona progresu ba iha konvensaun ne’ebe liu-liu ita ratifika ona, ami mos relata ona relatoriu ba zenebra liu-liu ba País sira ne’ebe relasiona ho konvensaun, nune’e ami mos hafasil dokumentus sira ne’e hodi ema hotu bele lê liu-liu ba membru ADTL sira.” Nia dehan
Nia konklui, ADTL iha membru ruanulu resin hitu (27), ohin Ministériu Solidaridade Sosial Inkluzaun nia reprezentante ohin aprezenta informasaun katak sira foin apoia organizasaun EhD hamutuk sanulu resin rua, entaun organizasaun sira seluk ne’e presiza tan apoiu, tanba ADTL iha fundus kiik entaun ADTL nia membru sanulu resin ida mak foin hetan apoiu entaun ita nia dezafius nafatin iha limitasaun rekursu finanseiru atu hatan ba nesesidade organizasaun sira nia hodi kontinua halo servisu iha baze, entaun ita sente dezafiu esensial tebes. ” Sosiedade tenki muda pensamentu ba EhD katak labele hanoin dehan EhD iha uma mak hetan apoiu deit ne’e la los, maibe ita hotu tenki hanoin dehan ita ema hotu ne’e iha direitu ba liberdade no igualdade, ba futuru ami kontinua halo sosializasaun nune’e labele iha diskriminasaun ba EhD”.
Iha fatin hanesan konseleira dezenvolvimentu umanu, embaixada Australia, Lisa Hamigan hateten, nia orguillu tebes bele partisipa ADTL nia enkontru ba anual asembeleia jeral ida ne’e. Australia sente orguillu tanba sira foti ona ADTL no apoiu fundus kiik ba membru sira, tanba sira nia parceria iha tempu naruk ona nu’udar organizasaun sumbriña no programa ba fundus kiik-oan sira ne’ebe hahu iha tinan kotuk, nune’e kontinua iha tinan ida ne’e hatudu katak ita bele garante.
” Ami aprende ona katak maske apoiu hosi fundus kiik-oan maibe ami haree hafolin boot tebes ema ho defisiénsia (EhD), nafatin iha komunikasaun no inkluzaun, fundus kiik sira ne’e mos apoiu ona ema defisiénsia barak nia partisipasaun.” Nia dehan.
Nia konklui, Australia sente haksolok tanba fo dezenvolvimentu website ADTL nia hodi hametin komunikasaun no disabilidade ba relatóriu tanba ami sente kontente tanba fasil atu asesu no garante ba sensibilizasaun lansa liuhosi website ADTL rasik. Hamutuk ita kria kolektivu inkluzaun no hamenus bareira movimentu organizasaun EhD no hadi’a kualidade ba EhD nia moris, ami rekoñese jornada ba EhD nia sei presiza tempu naruk maibe ida ne’e enkoraja iha progresu no esforsu nia laran.
