Reportajen Zevonia & David
“Se Ministra hakarak kumpre lei, entaun responde uluk lai ami nia karta ne’ebe liu ona loron 15, karte ne’e antes loron 15 tenke responde, se liu tiha loron 15 signifika Ministra mos la kumpre lei, entaun ida nee mesajen importante nebe ami hakarak hato’o laos atu kontesta, laos atu hatete aat ema ida maibe se ita hakarak ema seluk kumpre lei”. Dr. Rui
Relasiona ho karta sirkulár ne’ebe fo sai husi Ministeriu Saude, konaba bandu profesional saude no médiku sira ne’ebe hala’o serbisu nudar funsionáriu públiku iha ospitál, atu labele halo serbisu iha klínika privadu sira, hamosu polémika ka preokupasaun ba professional saúde sira, nune iha loron 14 Dezembru 2024, Assosiasaun Mediku organiza semináriu nasionál ho tópiku Implementasaun regime kareira dos professional saúde, iha kontestu estadu de direitu demokrátiku”,
Ho situasaun ida ne’e, Prezidente Komisaun Organizador ba seminariu ne’e, Dr. Rui Araujo relata ba jornalista sira katak Sirkular ne’ebe Ministeriu Saude fo sai iha loron 29 Outubro, sai preokupasaun maakas, tanba professional saúde sira haruka ona karta ba Ministra Saude, atu hasoru malu para bele koalia, maibe enkuantu hein, ami presiza halo semináriu hanesan ne’e para komprende didiak mais menus kontiudu ho estasaun lei ninian ne’e halo oinsá, ho razaun ida ne’e mak ami konvida Ministru iha tinan 2012, ne’ebe hahu lei ne’e para lori ba Konsellu Ministru para aprova,
Dr. Rui hatutan alende ne’e iha jurista ruma para bele ajuda ami komprende oituan ,oinsá bele halo interpretasaun ba lei sira ne’e, no mos hare husi perspetiva direitu umanus nian. Tuir Assosiasaun Mediku nian, ne’ebe hahu inisiativa maibe Assosiasaun sira seluk mos partisipa hanesan infermeiu, parteira no seluktan, ne’ebe tama iha regime karreira espesiál.
Eis Ministru Saude ne’e informa katak Assosiasaun Medikau haruka ona karta ba Ministra Saude, hodi bele halo dialogu hamutuk, maibe to’o ohin loron, liu ona loron 15 laiha resposta husi Ministra Saude.
“anba Ministra Saude rasik dehan Lei nee tenke kumpre. Ami nia resposta mak nee, kumpre uluk lai lei mak halo ema seluk kumpre, se Ministra hakarak kumpre lei, entaun responde uluk lai ami nia karta ne’ebe liu ona loron 15, karte ne’e antes loron 15 tenke responde, se liu tiha loron 15 signifika Ministra mos la kumpre lei, entaun ida nee mesajen importante nebe ami hakarak hato’o laos atu kontesta, laos atu hatete aat ema ida maibe se ita hakarak ema seluk kumpre lei, entaun ita mos tenke kumpre lei”. Dr Rui konklui
Iha fatin hanesan Vise Primeiru Ministru, Ministru Koordenador Assuntos Sociais, Ministru Desenvolvimento Rural e Habitasaun Komunitária, Mariano Assanami Sabino hateten profisionál saude sira, tenke tur hodi haree duni diagnosa, lei sira ne’ebe maka iha, ho sira nia esperiensia duni, ho sira nia dezafiu sira hasoru. Tanba ne’e governante hakarak tur hamutuk hodi halo diskusaun ho Profisionais saúde para hadi’a saúde. No haree mos Funsionáriu Publiku sira ne’ebé serbisu kleur ona maibé ho saláriu ne’ebe maka ki’ik, governu presiza hadi’a ida ne’e.
“Nu’udar governante ita hakarak fó, ita hakarak tur para diskuti, ita hakarak rona malu para hadi’a saúde ne’e, iha responsabilidade sira iha ne’e, maibé kuandu sira asume iha difikuldade ba sira para atu implementa loloos. Tanba ne’e, ha’u hanoin tempu ona para ita atu ko’alia tanba 20 ital anos ita ukun-an, atu halo loloos saida maka ita interpreta ba regime espesiál, regime kareira no ba lei sira ne’ebe Funsaun Publiku implementa”, dehan Assanami
Iha seminariu nasional ne’e partisipa husi profesiona saúde sira, médiku, infermeiru, parteira sira no serbisu profisaun saúde nian seluk, hodi halo diskusaun nakloke, nune sira bele komprende dektretu lei sira ne’ebe bele prejudika sira nian serbisu, no hamosu preokupsaun oin-oin.
Iha diksaun ne’e orador sira mai husi perspeitva direitu umanus no eis Ministru Dr. Nelson Martins, hodi halo diskusaun, atu hamosu rekomendasaun ba Ministeriu Saude, hodi bele fo solusaun ne’ebe dignu ba sira.
