Home Uncategorized Governo Kontinua Komprometidu Ho Diversifikasaun Ekonómia no  Kriasaun De Emprego

Governo Kontinua Komprometidu Ho Diversifikasaun Ekonómia no  Kriasaun De Emprego

112
0
Primeiru Ministru kay Rala Xanana Gusmão partesipa iha debate OJE 2026 iha faze Jeneralidade iha Parlamentu Nasionál (Foto-Media PM)

Reportajen David da Costa

Iha okazaun aprezentasaun proposta lei Orsamentu Geral Estadu (OJE) ba tinan 2026, Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão, hatete, governo kontinua komprometidu ho diversificasaun ekonómica no ho kriasaun de emprego, hamutuk ho reforsu kapital sosial no investimento iha infraestruturas.

“Atu konkretiza visaun ne’e, ami estuda hela instrumentos financeiros ne’ebe bele kontribui atu kria kondisoens hanesan financiamento ba longo prazu ba investidores nacionais,” dehan Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão,  bainhira  halo aprezentasaun proposta Lei Orsamentu Geral Estadu ba tinan 2026, iha Parlamentu  Nasionál (PN), Kuarta  05/11.

Nia haktuir, iha fulan liubá, governu aprova ona kriasaun Banco Nasional Desenvolvimento Timor-Leste (BNDTL), ne’ebe sei apoia investimento produtivo no fomenta krescimento ekonómico husi setor privado. 

Tanba, Banco Nasional Desenvolvimento ne’e, hetan inspirasaun husi mellores prátikas internacionais, hakarak financia projetos ho impakto ekonómico no sosial ne’ebe aas tebes, liuliu iha áreas prioritárias hanesan agrikultura, turismo, indústria transformadora, infraestruturas ho serviços sociais.

“Bainhira promove acesso ba krédito, ita la’ós de’it dinamiza setores produtivos, maibé mós reforça koesaun territorial ho inkluzaun sosial. Banco Nasional Desenvolvimento ne’e sei sai hanesan pilar fundamental ida ba futuro ekonómico País ne’e nian,”nia subliña.

Nune’e mós, inisiativas kona-ba governasaun digital progride daudaun ona. Ho introdução identificasaun digital ida ne’ebe sei permite precisaun boot liu iha verifikasaun kona-ba beneficiários, kontrolos ne’ebe metin liu iha folla de pagamento no fugas ki’ik iha transferênsias osan, ho sistema moderno de informasaun entre bankos ho fornesedores ba dinheiro móvel. 

Ne’e inklui interoperabilidade de dados entre sistemas fiskais, aduaneiros, pensoens ho registo sivil, ne’ebe reforsa kumprimento no hodi habelar base de reseitas. 

“Adezaun Timor-Leste iha ASEAN, hanesan ha’u dehan ona, hanesan marco transformador ida ba ita-nia país, la’ós de’it ba expansão acesso ba mercados, maibé mós ba confiança husi investidores sira, ne’ebe reforça ho regulamentações ne’ebe ami tenke aprova,”Tenik nia.

Maibé ba medidas sira ne’e hotu, sei la iha ida mak bele hetan sucesso karik implementa ketaketak. Tanba ne’e, mak  governu investe iha projeto kabo submarino fibra ótica nian, atu hadi’a Timor nia konetividade internasional, ne’ebe signifika internet sei lailais liu no ho preços acessíveis liu, ba sidadaun ho empresários sira, iha kapital ou iha áreas remotas. 

“Iha 2026, ita sei kontinua ho investimento ne’e hodi operacionaliza Infraestrutura Digital Nasional, ne’ebe integra kabos submarinos, fibra terrestre ho acesso digital universal,”nia dehan.

Maibé, tanba  ko’alia kona-ba konetividade, mak remodelasaun ho haluan tan Aeroporto Internasional Presidente Nicolau Lobato, oras ne’e halo daudaun, sei hadi’a konektividade regional, sei fasilita komérsio ho turismo no sei loke Timor-Leste ba merkados regionais.

Iha proposta OJE 2026 ho montante $2,214,689,195 kompostu husi salariu no vensimentu $476,870,249, bens no servisu $447,904,446, transferensia publika $820,710,160, kapital menor $32,556,96, kapital dezenvolvimentu $436,647,379.

Print Friendly, PDF & Email

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here