Reportajen Adroaldo “Saretukau”
Konsellu Imprensa (KI), hala’o konferénsia imprensa hodi hato’o pozisaun no lamentasaun relasiona ho vizita Ministru Negósiu Estranjeiru (MNE) Xina mai Timor-Leste, ne’ebé bandu jornalista atu labele husu perguntas.
Konferénsia imprensa ne’ebé hala’o iha Salaun enkontru CI, Kintal Boot, Sesta (03/06), ba jornalista sira Prezidente CI, Virgílio Gutteres “Lamukan” hodi CI nia naran espresa lamentasaun ba MNE China relasiona ho enkontru ne’ebé hala’o iha Díli, ne’ebé bandu jornalista sira atu labele husu pergunta.
Tanba ne’e CI husu atu MNE China tenki tuir protokolu Timor-Leste nian hodi labele hamate liberdade imprensa no espresaun iha nasaun Demokrátiku ida hanesan Timor, nia realsa se halo iha rai seluk ka iha Beijing, Consellu Imprensa la iha kompeténsia atu tama, “mais se halo iha Díli, halo iha Timor-Leste, Conselho de Imprensa tenki ko’alia, bainhira iha limitasaun ba órgaun komunikasaun ka jornalista sira atu husu pergunta.”
“Se Ministériu Negósiu Estranjeiru China nian lakoi responde pergunta sira ou nia lakoi fo resposta ne’e kompeténsia Ministru Negósiu Estranjeiru China nian, mais bandu jornalista sira atu labele husu, ida ne’e mak sai problema, entaun ida ne’ebé mak Conselho de Imprensa nia pozisaun hakarak atu hatene dala ida tan,” Prezidente CI preokupa.
Prezidente Virgílio dehan estadu no ministériu sira ne’e harii ho objetivu prinsipál mak atu dignifika povu no rai ida ne’e, la’os atu kompromete fali povu ida ne’e nia integridade, povu ni-nia onra, ni-nia istória, nia akresesan ukun-aan ida ne’e la’os tanba partidu ida deklara mak ukun-aan maibé povu tomak luta mak ukun aan, tan ne’e labele taka informasaun ba povu.
“Entaun labele subar informasaun, labele taka informasaun, sá-tán vizita Ministru Negósiu Estranjeiru ne’e atu mai asina akordu, i entre akordu sira ne’e, akordu ida konabá dezenvolvimentu Rádiu Televizaun Timor ni-nian, entaun ida ne’e sai interese média ni-nian, interese públiku ni-nian atu hatene, apoiu ne’e to’o iha ne’ebé ona,” deklara Prezidente CI.
Prezidente KI apelu ba responsavel MNE Xina katak bandu jornalista sira atu hetan informasaun ka husu pergunta hosi fontes ne’e sensura no la’os linguajen diplomátika, no ida ne’e violasaun ba ita nia konstituisaun i viola prinsípiu liberdade imprensa, tanba ne’e mak CI protestu i lamenta.
“Husu ba Ministru Negósiu Estranjeiru i Ministériu sira seluk hotu iha ámbitu ko’alia konabá relasaun internasionais, koperasaun saída de’it, labele kompremete povu nia direitu atu hetan informasaun, povu ni-nia direitu labele sai mutun ba ita nia relasaun di’ak ho rai seluk, povu tau osan ba governu atu halo relasaun, maibé relasaun sira ne’e labele kompromete fali dehan povu ne’e labele iha direitu atu hatene informasaun, povu la iha direitu atu halo manifestasaun, ida ne’e mak labele, ida ne’e ita kompromete,” nia hakotu.
