Reportazen Santina Lucia da Costa
“Karteira profesionál ninia sentidu hodi hametin profesionalizmu jornalista, la’ós ho surat-tahan ne’e de’it, maibé oinsá hamosu ‘ezijensia’ ida dignifika atu profisaun ne’e bele iha kredibilidade hodi kontribui informasaun ne’ebé kualidade ba públiku no mós ba kompañia media ne’ebé jornalista ne’e haknaar án ba”. Rita Almeida
Konselho Imprensa [KI] kontinua atribui karteira professional ba jornalista sira. Jornalista hamutuk 15, simu karteira professional, ne’ebe mak durante halao ona knaar nudar jornalista iha tinan barak nia laran.
Iha seremonia atribuisaun refere, Prezidente Konselho Imprensa, Virgilio da Silva Guterres hatoo karak, karteira ne’e so vale bainhira produtu nutisia ne’e bele muda ema nia pensamentu, bele muda ema nia hanoin, bele hasae koñesimentu publiku nian.
Prezidente KI hatutan editór sira tenki fokus didi’ak iha edit notisia, la’os editór sira ba hemu tiha kafe, depois husik mesak jornalista sira, editór sira tenke hadi’a mós kapasidade teknika. kapasidade profesional atu hakruk ba kode etika profisional. Konduta profesional ne’ebé sai lalenok no matadalan ba ita nia profisaun, nune’e mós jornalista tenke independente.
Iha fatin hanesan jornalista Rita Almeida ne’ebe mak simu mos karteira professional, iha deskurs hateten profisaun ne’ebé hili garante iha Konstituisaun artigu 50. Hosi profisaun ne’e, ita-nian atividade sira asegura mos iha Lei-inan artigu 41 ne’ebé ko’alia kona-ba liberdade imprensa no komunikasaun sosiál ninian.
Hosi Konstituisaun, hahoris Lei númeru 5/2014, Lei Komunikasaun Sosiál iha artigu rua ne’ebé ko’alia kona-ba definisaun no artigu tolu sita kona-ba kna’ar komunikasaun sosiál nian. Artigu importante seluk mak ualu, haktuir saida mak liberdade imprensa.
“Momentu istóriku iha loron kmanek ida ne’e, hodi haforte ita-nian atividade ne’ebé define iha lei númeru 5/2014 artigu 2 ne’ebé ko’alia kona-ba definisaun no artigu 3 knaar komunikasaun sosiál no artigu 4 dever sira komunikasaun sosiál, atu hametin ninia baze ho kredibilidade mak karteira profesionál. Signifika, karteira profesionál ne’ebé iha ita ida-idak nia-liman, hanesan mós karta kondusaun. Ho ninia sentidu ita aprovadu hosi exame sira kona-ba regra hotu hosi sinais tranzitu. Kabe ba atividade jurnalistika mak hatene ho didiak saida mak lei sira ne’ebé vigor iha Repúblika ida ne’e, hatene didiak saida mak kodigu konduta no regra sira seluk ne’ebé entidade públiku no privada sira estabelese, exeptu ba interese públiku”, tenik Rita Almeida, 21/12.
Rita Almeida nudar diretora no editor iha agensia nutisia Timor-Leste [tatoli.tl] mos hateten katak karteira profesionál vale liu, kuandu ita nian produtu jurnalístiku muda ema-nian pensamentu no polítiku nian desizaun ba interesse ema barak nian. Mesmu laiha grau ba ema ida-idak nian kareira, tanba Lei ou estatutu KI la mensiona, momentu oportunu ne’e, sujere ba Konsellu Imprensa hodi konsidera jornalista sira-nian hakat iha profisaun ida ne’e.
“Karteira profesionál ninia sentidu hodi hametin profesionalizmu jornalista, la’ós ho surat-tahan ne’e de’it, maibé oinsá hamosu ‘ezijensia’ ida dignifika atu profisaun ne’e bele iha kredibilidade hodi kontribui informasaun ne’ebé kualidade ba públiku no mós ba kompañia media ne’ebé jornalista ne’e haknaar án ba. Husu ba públiku no Konsellu Imprensa atu kontinua akompaña lalaok sira ne’ebé simu ona karteira profissional, atu la’o nafatin tuir regra sira no tempu ona atu toma atensaun ba jornalista sira ne’ebé ho intensaun hodi viola kodigu konduta ba interesse grupu ka partidária. Media forte no ho kualidade de’it mak bele salva povu no nasaun ida ne’e”, esplika Rita iha salão Delta Nova.
Iha tina kotuk lou Konselho Imprensa mos atribui ona karteira profesiona ba jornalista hamutuk 106, ne’ebe mak mai hosi insitituisaun media oin-oin.
