Santina L. Da Costa
Ramos Horta husu ema hotu atu hatudu respeitu ba Presidente da Republika. Nia mos pronto atu tulun halo komunikasaun hodi buka solusaun politika ne’ebe akontese dadaun, bainhira presija.
Laureadu Novel da Paz no Eis-Presidente da Republika husu atu ema hotu respeita Presidente da Republika. Iha nia liafuan rasik nia dehan “Hau respeita admira teb-tebes presidente Republika, hau hateten ita hotu-hotu hatudu respeitu ba Presidente. Presidente laos nai maromak nia Xefe Estadu maibé nia merese respeitu. La konkorda di’ak, maibe labele halo hanesan halo nia fuan dudu falta respeitu ba ema ida, ita rasik mak hili, povu mak hili. Ema ida ke mai husi luta, mai husi foho tinan 24 nia laran, luta armada, luta klandestina, ema ida simples mai husi povu, nia laos ema ida bo’ot mai husi riku ne’e lae. Nia ema ida ne’ebé simples, portantu ita tenki hadomi nia, respeitu nia.”Deklara Ramos Horta, Salaun Ministeriu Finansas, Aitarak-Laran, 19/07.
Situasaun politika ne’ebe lao dadaun hamosu preokupasaun ba ema hotu. Situasaun ne’e mos afeta ema hotu nia moris. Hanesan Laureadu Nobel da Paz, Jose Ramos Horta hateten nia mos preokupa maibe atu ajuda buka solusaun, to’o agora nia seidauk nia seidauk simu karta ruma ba ida ne’e.
“Hau laiha papel ruma papel ke atu koalia, hau prontu mais to’o agora hau la simu konvite ruma. Hau nia odamatan ne’e loke ba hotu-hotu hau nunka odi ema ida no la hirus ema ida, ”dehan Eis presidente Republika. NIa hatutan dehan, “Maske hau iha pozisaun politika mezmuke sira kritika hau, tuda fatuk ka tuda tahu ba hau, hau tuda fila fali ho aifunan deit, sira hakilar tolok hau, hau fó fila fali muzika, violinu Abril-metan nian ka povu nian, hau prontu de’it.” Katak Horta ba Jornalista sira.
Nia mos esplika katak nia komprende difikuldade agora dadaun. Presidente Republika ema ida ho nia kompetensi interpretasaun rasik ba nia papel, governu iha nia pozisaun, hau hanoin mak ida ne’e, tempu to’o ona para koalia. Dala ida tan impase ne’e labele kontinua nafatin. Maibé Horta kontenti hare’e governu halo reuniaun prepara dadaun programa, prepara orsamentu depois elementus balun sei falta karik ke Presidente lasimu nia hanoin iha tempu badak bele hetan solusaun.
Situasaun politika ne’ebe lao hela dadaun ne’e mos hetan preokupasaun hosi emprezariu sira. Iha enkontru loron hirak liuba ho Presidente da Republika, Reprezentante Empresariu nian, Oscar Lima hatete, “ami mai hasoru Presidente hodi buka solusaun diak liutan ba situasaun actual. Tanba situasaun ne’ebe lao hela afeta ema nia moris loro-loron, inklui ba traballador no mos emprezariu sira.” Preokupasaun mak hanesan mos hato’o hosi organizasaun sosiedade civil sira.
Ba Ramos Horta rasik, to’o agora seidauk halo komunikasaun ho Primeiru Ministru, tanba tempu limitadu, maibé nia pronto halo komunikasaun ho Primeiru ministru.
