Home Notisia Carlos Saky Nudar Eskritor, Fundador RENETIL no Neon Metin Sei Simu Premiu...

Carlos Saky Nudar Eskritor, Fundador RENETIL no Neon Metin Sei Simu Premiu Liberdade Expresaun Max Stahl

2913
0
Carlos da Silva Saky, eskritor, fundador RENETIL no Neon Metin. [Foto: Santy | 15.11.2023]

Reportajen Zevonia Vieira

Carlos da Silva Saky, eskritor Timor-oan, aban, 16 de Novembro de 2023, sei simu Premiu Liberdade Expresaun Max Stahl ba tinan 2023 ho valor 10 mil dolares Amerikanus.

Premiu ida ne’e nia hetan tanba  nia hakerek ona livru rua ho lian Tetun. Primeiru livru publika iha 2013 ho titulu “Renetil iha Luta Libertasaun Timor-Lorosa’e: Antes Sem Titulo, do que Sem Pátria!” no segundu livru halo lansamentu iha fulan hirak liu ba ho titulu “Komandante Lobo-Dara: Luta, Sakrifisiu no Vitoria. Livru rua ne’e ninia importansia mak halo promosaun no divulgasaun ba memoria historia luta libertasaun nian.

Aleinde livros rua ne’e, fundador RENETIL no Boletim Neon Metin nian ne’e mos publika artigus barak desde tempu rezistensia to’o ohin loron. Ninia artigus barak defende direitus fundamentais Timor-oan sira nian, demokrasia no liberdade expresaun.

Bainhira Neon Metin husu nia, saida mak nia sente bainhira hatene nia manan Premiu Liberdade Expresaun Max Stahl, nia dehan: “ha’u la espera atu manan premiu ne’e tanba iha kandidatu sira seluk mos diak. Maibe hau kontente no agradese ba Parlamento Nacional nebe hili hau sai vencedor ba Premiu ne’e. Ne’e hanesan rekuinesimentu no valorizasaun ba hau nia obras sira nebe kontribui mos ba promosaun no divulgasaun historia Timor nian nomos defeza ba liberdade de ekspresaun.”

Carlos Saky mos kuinese diak matebian Max Stahl desde 1995 bainhira sira serbisu hamutuk hodi prepara meteria sira hodi halo kampenhe ba Nobel da Paz ba Komandante Xanana Gumsão. Komandante Xanana lahetan maibe amo Bispo Belo ho Dr. Ramos Horta mak ikus mai,  hetan Premio Nobel da Paz iha 1996.

 Eskritor Timor-oan ne’e hasai ninia lisensiatura iha Sociologia e Planeamento iha Instituto Superior de Ciências do Trabalho e da Empresa (ISCTE) iha Lisboa, Portugal . Nia assume pozisaun oioin iha RENETIL. Nia mos iha 2005 no 2006 hanesan dosente iha UNPAZ no DIT. Durante fulan balu nia mos serbisu iha Ministeriu Edukasaun no Kultura iha Diresaun Ensino Superior. Nia mos sai Koordenador Pedogogico iha Centro Nacional de Emprego e Formação Profissional (CNEFP) iha Tibar. Nia mos sai assessor iha instituisaun sira nebe lahanesan. Nia  assessor iha Sekretaria Estado Seguransa, assesoor ba assunto sosial no juventude iha Gabinete Vice Primeiru Minsitro La Sama nian no desde 2014 nia hanesan assessor politika iha Bancada PD.

Carlos Saky hateten katak liberdade de ekspersaun iha Timor sei hasoru dezfius barak, “iha Timor, liberdade expresaun seidauk la’o diak, tanba bainhira ema hasai nia opiniaun, seluk nebe la gosta, halo assassinato karakter hodi taka ema nia ibun. Ida ne’e la saudavel ba demokrasia. Tolok ema, hatun ema, ne’e la’os liberdade expresaun. Dala barak, ema sira sadere ba ema forte sira, uza liberdade expressaun hodi hanesan ema ki’ik no fraku sira, maibe hasoru ema boot sira, sira labrani loke ibun. Ida ne’e hanesan dezafiu boot ba liberdade expresaun, dehan Carlos Saky ba Neon Metin liu husi Whatsapp.

Iha tinan ida ne’e, iha kandidatos hamutuk na’in 11 mak konkorre ba Premiu Liberdade de Expressaun Max Stahl. Carlos Saky, ida husi kandidatu na’in tolu mak mak ekipa juri propoin ba Parlamento Nasional hodi konsidera ba Premio ne’e. Prezidente Parlamento Nasional, Maria Fernanda Lay,  tuir ninia direitu prerrogativu, hafoin rona lideres Bankadas sira nia observasaun no apresisaun ba kandidatu ida-idak, nia deside Carlos Saky mak sai manan na’in.

Tinan uluk, Organizasaun Popular Mulher de Timor (OPMT) mak manan Premio Liberdade Expressaun Max Stahl. Premio Liberdade Expresaun Max Stahl hanesan premiu ida hodi halo Timor-oan sira hanoin nafatin Max Stahl nebe ho brani no iha mate nia okos halo filmajen subsubar ba massakre Santa-Kruz iha 1991. Premiu ida ne’e mos hanesan meiu ida ba Parlamento Nasional hodi halo rekuinesimentu no valorizasaun ba Timor-oan no ema estranjeiru sira nebe promove no divulga memorial uta Timor-oan sira nian no defende liberdade ekspresaun. Carlos Saky konsege manan premiu ne’e tanba ninia obras eskritas sira nebe publika iha livrus no artigus sira nebe publika iha meiu Komunikasaun Sosial online sira no media impressos sira.

Print Friendly, PDF & Email

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here