Reportajen Silvino Freitas
Relasiona ho karta sirkular husi Hospital Nasioal Guido Valadares (HNGV), ne’ebe hateten katak atu foti imajen no video, fo autorizaun deit ba media ofisial HNGV, Governu, Prezidente Republika no Parlamentu deit, nune’e Asosiaun jornalista konsidera HNGV iha tentativa limita no ameasa liberdade imprensa no espresaun iha Timor-Leste.
Tuir AJTL katak mídia ka jornalista hola papél importante iha país sira ne’ebé opta polítika rejime demokrasia, liuliu oinsa atu asegura ninia sidadaun sira hodi hetan informasaun lolos no kredivel liga ho servisu públiku nian. Tuir ninia evolusaun, liuliu iha era dijitál dadauk ne’e, midia ka jornalista la’ós deit tranzmite informasaun, maibé hala’o mós funsaun kontrolu sosiál liuhusi ninia reportajen investigativu sira. Funsaun kontrolu sosiál ka papél media watch dog ne’e halo atu asegura katak servisu públiku sira hanesan implementasaun projetu sira tuir duni sistema aprovizionamentu, planu orsamentu no planu ezekusaun nian. Tanba ne’e, iha país demokrátiku hanesan Timor-Leste la’ós estrañu bainhira mídia ka jornalista halo kobertura iha espasu públiku sira hanesan ospitál, eskola, aeroportu, palásiu no edifisiu públiku sira seluk iha país ne’e kona-ba asuntu sira liga servisu administrasaun públiku nian sein impedimentu.
Nu’udar pilár ka airin demokrasia nian, mídia ka jornalista hala’o mós ninia mandatu konstitutionál nu’udar haktuir iha Artigu 40 no 41 atu garante no hakunu sidadaun hotu ninia direitu atu asesu informasaun sein interferénsia husi parte ruma. Funsaun kontrolu mídia nian mós halo atu garante polítika boa governasaun ne’ebé baibain polítiku ka lidér sira país ida-ne’e nian ko’alia no promove iha fatin barak tantu iha railaran ka iha railiur. Tanba ne’e, Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) ne’ebé durante ne’e halo advokasia hodi promove no hametin liberdade imprensa no liberdade espresaun iha país demokrátiku ida-ne’e’ haree katak Karta sirkulár husi Diretora Ezekutiva Hospital Nacional Guido Valadares (HNGV), Sra. Cecilia Barros hodi bandu mídia ka jornalista sira halo kobertura iha HNGV ne’e nu’udar tentativa no ameasa ida ba liberdade imprensa no liberdade espresaun iha Timor-Leste hanesan haktuir iha Konstituisaun RDTL, Artigu 40 no 41.
Ho preokupasaun ida ne’e AJTL husu ba Povedór Direito Humano No Justica (PDHJ), atu foti medida hasoru karta sirkulár refere, tanba impede ona mídia ka jornalista nian servisu hodi garante boa governasaun no públiku nia direitu ba informasaun.
AJTL haree katak Karta sirkulár ida-ne’e hakanek ona liberdade imprensa, liberdade espresaun no valór demokrasia iha Timor-Leste iha tempu ne’ebé Timor-Leste prepara-an atu tama iha ASEAN.
Nune’e AJTL kontra no kondena maka’as karta sirkulár husi diretóra ezekutiva HNGV ne’ebé diriji ba públiku, mídia ka jornalista sira iha kontestu kobertura no liberdade espresaun tanba sirkulár ida-ne’e la tane prinsípiu boa governasaun iha país demokrátiku Timor-Leste.
AJTL konsidera karta sirkular ne’e ho intensaun atu taka informasaun sira kona-ba prosesu tratamentu saúde, falta aimoruk no falta medikamentu sira seluk dadauk ne’e akontese iha HNGV tanba kestaun inkapasidade jestór sira HNGV no Ministériu Saúde nian.








