Reportajen Filomena da Conceição
Relasiona ho desizaun Presidente da Repúblika (PR) José Ramos-Horta ne’ebé maka fó indultu ba Eis Ministra Finansas Emília Pires no Eis Ministra Saúde Madalena Hanjam, Bazeia ba dekretu Presidente da Repúblika númeru 125/2023, loron 14 fulan Dezembru. Ho ida ne’e, Sosiedade Sívil konsidera arguida nain rua la Merese atu hetan Indultu tanba kondenadu hanesan Koruptór .
“Sosiedade sivil hanoin katak Presidente iha autoridade tomak tanba nia iha direitu pragolativa hodi halo maibé ami hanoin ne’e buat ida ne’e maka ita sente lamentavel tebes bele halo ka fó hela indultu balun ba ema ne’ebé konsidera hanesan halakon osan estudu ka nia kondenadu hanesan koruptor, ne’e ita lamentavel tebes tanba la fó imagen di’ak ba ita nia funsionamentu estadu”, Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto, hateten ba Jornalista sira iha salaun FONGTIL Kaikoli, sesta 15/12.
Nia haktuir, indultu ida ne’e mós haree katak iha buat balun ne’ebé FONGTIL konsidera atu la permite hodi fó indultu, ba koruptor no autór ba krime grave sira ne’ebé konsidera hanesan grave no la permite hodi fó indultu.
Tanba ne’e FONGTIL lamentavel tebes ba kondenadu nain rua, ne’ebé Durante ne’e hetan pena maibé la tama iha prizaun no Emilia Pires hanesan fuzitiva (buronan) ba tribunal, tanba problema ida ne’e ba tiha rai li’ur, tanba ne’e Emília Pires no Madalena Hanjam la merese atu hetan indututu.
“Ami lamentavel ba Presidente ninia desizaun tanba ba futuru lei indultu ida ne’e bele fó tan motivasaun ba ema ne’ebé iha autoridade bele repete ba saida mak ida ne’e tanba nia iha esperansa tanba ne’e mak ami lamentavel tebes,” nia dehan.
Nune’e nia husu ba deputadu sira iha Parlamentu hodi bele haree kestaun ida ne’e, tanba la fó imagen diak ba sistema judisiariu iha Timor, tanba Presidente iha tendensia bele halo fali kompetensia hodi intervem kompetensia seluk, tanba ne’e sente triste tanba ema ne’ebé mak la’ós tama prizaun no la’o livre hela maibé nia hetan fali estatutu atribuisaun ba indultu.
“Ha’u hanoin dekretu Presidente da Repúblika la priense rekuezitus konstitusaun da Repúblika tanba ne’e husu ba makaer no ukun na’in sira hodi bele hare’e ida ne’e no ba ekipa konsellu ne’ebé tuur iha Presidente bele hare’e hodi halo knaar ho di’ak ho bele fó hanoin ba Presidente hodi bele deside ba futuru ne’ebé la presiza repete tan”, Nia Esplika
Nia hatutan, desizaun Ne’ebé Presidente da Repúblika foti presiza hare’e didiak hodi bele fó edukasaun di’ak iha futuru no funsionamentu diak ba estadu Timor-Leste.