Reportazen Santina Lucia da Costa
Relasiona ho loron Borja da Costa ne’ebe mak monu iha loron 14 Outubro, Komisaun Organizadora Lalibur organiza seminariu ho tema Francisco Borja da Costa nia obra ba Dezenvolvimentu Kultura Nasional Timor-Leste.
Tuir Komisaun Organizador sir hateten objetivu hosi seminariu refere atu hamoris fali identidade nasional ne’ebe menus husi diskursu nasional, dezenvolvimentu sosiedade no halo sensibilizasaun ba obras sira ne’ebe hakerek husi Francisco Borja da Costa.
Orador Prezidente Konsellu Imprensa (KI), Virgilio da Silva Guterres iha nia intervensaun hateten katak, iha periodu wainhira FRETILIN hahu kaer ukun, iha momentu ne’aba Francisco Borja da Costa mak Xefe Departamentu Informasaun FRETILIN jornal Povu Maubere, ita bele haree katak, se ohin poezia sira ne’e ema dehan, ne’e Arma de Conquistara a Alma ka kilat atu konkista ema nia fuan ne’e mak parte liafuan ninian.
Virgilio da Silva Guterres hatutan iha konteudu jornal ne’ebe Borja da Costa halo, ita bele haree arma seluk, arma atu konkista ema nia direitu. Atu halo avaliasaun ba jurnalizmu ne’ebe Borja halo momentu ne’eba, ita labele uza sasukat tanba kontextu ne’e la hanesan, ita labele koalia kontextu iha sistema multi-partidarizmu ka sistema demokratiku.
“Iha kontextu ne’eba ita bolu periodu revolusaun tanba ba Borja nia laos tanba hadomi jornalista, maibe haree husi espresaun nia politiku tiha ona, ninia politiku revolusionariu ne’e kuaze hanesan revolusionariu. Sira haree jurnalizmu ne’e meiu ida ne’ebe importante atu lori revolusaun ba oin”, hateten Prezidente Konsellu Imprensa.
Nia dehan Borja nia jornal Povu Maubere ne’e hanesan centru radio iha Cuba no mos hanesan periodu Outubru 1917, molok revolusaun iha Rusia, bolu naran inskra ne’e laos tanba nia hadomi jurnalizmu, tanba nia iha konseitu ida iha luta, ho nune’e fiar katak informasaun ho politika ne’ebe ajuda maioria publikasaun revolusionariu sira, poezia no kultura ne’e tama iha laran, tanba sira hanoin katak ema nia klamar mos ita tenki konkista, laos konkista ema nia votus, maibe haree ema nia klamar ita tenki konkista, entaun poezia ne’e instrumentu atu konkista ema nia fuan.
Editor senior Neon Metin ne’e mos hateten haree kona-ba jurnalizmu Borja nian ne’ebe hamutuk ho niak kolega sira iha tinan 1974-1975, tenki haree kontextu ida, kontextu ne’ebe ema dehan kontextu prase revolusionariu, prase lahanesan ho pratika, prase revolusionariu ne’e konjuntu atividade pratika ho teorika.
Borja ninia espiritu tolu mak hanesan politiku, poeta no jornalista keta-ketak, maibe buat ida kesi nia maka revolusionariu, poeta revolusionariu, politika Revolusionariu no jornalista revolusionariu.
Iha fatin hanesan Dr. Roque Rodrigues hateten se mak hakarak konkista futuru, tenki koñese didi’ak pasadu, inisiativa vizita obra Borjas da Costa ne’e forma ida atu konkista iha futuru, tenki hatene mos Borja da Costa ne’e se, papel liafuan ida ne’ebe iha poezia tetun iha libertasaun, Timor-Leste nia esperiensia laos foun, se mak ba iha Mocambique, se mak ba nasaun sira seluk ne’ebe sai husi kolonializadu ho Portugal, ema sira ne’e hatene papel movimentu literariu tempu.
